فواید زاگزانتین در سلامت چشم

زاگزانتین یک کاروتنوئید است که نقش بسزایی در محافظت از چشم در برابر اثرات مضر اکسیداسیون و آسیب ناشی از نور دارد. زاگزانتین یک رنگدانه زرد است که در وسط ماکولا (لکه زرد شبکیه) یافت می شود. مقادیر زیادی زاگزانتین در سبزیجات سبز تیره، پرتقال و میوه های زردرنگ و در زرده تخم مرغ وجود دارد. درواقع زاگزانتین یک رنگدانه است که به پاپریکا، زعفران و ذرت رنگ می دهد. زاگزانتین معمولا با مکمل لوتئین ارتباط دارد. این دو مکمل، کاروتنوئیدهایی هستند که با سلامت چشم ارتباط دارند و به مقادیر زیاد در سبزیجات و میوه ها یافت می شوند.در این مقاله به بررسی اجمالی فواید مصرف زاگزانتین در سلامت چشم می پردازیم.
زاگزانتین یک ویتامین چشمی است که وقتی در بدن موجود است، به سلامت چشم نیز کمک می کند. زاگزانتین به سلامت عدسی ها، ماکولا (لکه زرد شبکیه) و Fovea (نقطه وسط شبکیه) کمک کرده و به ساخت رنگدانه زرد کمک می کند و از سلول های چشم در برابر اثرات مضر منابع نور از جمله آفتاب حفاظت می کند. زاگزانتین از چشم ها در برابر رادیکال های آزاد خطرناک، محافظت می کند.
برخی از منابع غذایی زاگزانتین به عنوان عوامل محافظت کننده در برابر دژنراسيون ماکولا (تباهی لکه زرد شبکیه) مرتبط با سن (AMD) مورد مطالعه قرار گرفتند. AMD اولین دلیل کوری (نابینایی) در ایالات متحده امریکاست. این بیماری عمدتا افراد 65 ساله به بالا را درگیر می کند. برخی عوارض و مشکلات ماکولار که بر جوانان نیز تاثیر می گذارد، به دژنراسيون ماکولا (تباهی لکه زرد شبکیه) ارتباط داده می شود اما AMD عموما به دژنراسيون ماکولا (تباهی لکه زرد شبکیه) مرتبط با سن گفته می شود.   
زاگزانتین به همراه لوتئین کاروتنوئیدهایی هستند که در شبکیه چشم بخصوص ناحیه ماکولار انباشته می شود. مزو-زاگزانتین سومین کاروتنوئید غالب است که در ماکولا (لکه زرد شبکیه) وجود دارد و زاگزانتین نیز در وسط این ناحیه قرار دارد. از آنجایی که این دو ماده به مقادیر زیاد در ماکولا یافت می شوند، به رنگدانه های ماکولار معروف هستند.

برای مطالعه بیشتر: نقش لوتئین و گزانتین در سلامت چشم

فواید مصرف زاگزانتین در سلامت چشم

زاگزانتین و لوتئین برای بیماری های زیر مفید هستند.

• دژنراسيون ماکولا (تباهی لکه زرد شبکیه) مرتبط با سن (AMD): مکمل زاگزانتین و لوتئین از چشم در برابر پیشرفت AMD که گاهی اوقات منجر به نابینایی می شود، محافظت می کند.
• آب مروارید: آب مروارید به حالت ابری شدن عدسی چشم گفته می شود. مصرف مکمل زاگزانتین و لوتئین می تواند سرعت تشکیل آب مروارید را کمتر کند.
• Uveitis: التهاب ناحیه uvea چشم (یوئیت) است. uvea وظیفه تامین خون برای شبکیه چشم را برعهده دارد. مکمل زاگزانتین و لوتئین می تواند به کند کردن فرایند التهاب کمک کند.
• رتینوپاتی دیابتی: رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض دیابت است که درنتیجه آسیب به رگ های خون در شبکیه چشم بوجود می آید. مصرف مکمل زاگزانتین و لوتئین می تواند فرایند اکسیداسیون که به چشم آسیب می زند را کاهش دهد.   

عوارض جانبی

تاکنون هیچ عارضه جانبی یا تداخلاتی از مصرف زاگزانتین با دیگر داروها مشاهده نشده است. گرچه یک فرد با پوست صاف ممکن است بعد از مصرف زیاد این مکمل (بیش از 10 میلی گرم در روز) دچار زرد شدن رنگ پوست شود اما این عارضه هیچ خطر و ضرری ندارد.
 بنابراین قبل از مصرف هرگونه مکمل جدید با پزشک یا متخصص چشم مشورت کنید.

آشنا شویم با: سافت ژل ویژن فول ویواتیون

دوز و نحوه مصرف

درحال حاضر هیچ مقدار معینی برای مصرف زاگزانتین توصیه نشده است. مقدار زاگزانتین موردنیاز بدن به میزان استرس و تنش های روحی در زندگی بستگی دارد. به عنوان مثال فرد سیگاری ممکن است به زاگزانتین بیشتری نیاز داشته باشد زیرا افراد سیگاری درمقایسه با افراد غیرسیگاری از سطح کاروتنوئید کمتری برخوردارند. اخیرا یک مطالعه، فرآورده ای حاوی 10 میلی گرم لوتئین و 2 میلی گرم زاگزانتین را مورد آزمایش قرار داد.
برآوردها نشان می دهد اکثر افراد روزانه حدود 1 تا 3 میلی گرم زاگزانتین را از طریق رژیم غذایی مصرف می کنند. با این حال شما برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با چشم، نیاز به مقدار بیشتری زاگزانتین دارید. چربی ها، جذب زاگزانتین را بهتر می کنند بنابراین مصرف چربی ها در رژیم غذایی می تواند مفید باشد. سعی کنید مقداری روغن زیتون در سالاد سبزیجات بریزید و یا مقداری کره به سبزیجات سبز پخته شده اضافه کنید.
زاگزانتین به مقادیر زیاد در برگ گیاهان سبز یافت می شود. زاگزانتین موجود در گیاه، انرژی نور را تعدیل کرده و کلروفیل را در طول فرایند فتوسنتز در سطح متناسب نگه می دارد. وجود زاگزانتین و لوتئین باعث روشن شدن رنگ بیشتر میوه ها و سبزیجات می شود اما این دو مکمل به مقادیر زیاد در سبزیجات برگدار یافت می شوند. کلروفیل در سبزیجات تیره رنگ، رنگدانه های لوتئین و زاگزانتین را می پوشاند و باعث سبز شدن رنگ سبزیجات می شود.  
برخی سبزیجات برگدار که غنی از زاگزانتین هستند، شامل کلم، اسفناج، برگ شلغم، کاهو، شاهی و برگ چغندر می باشند.
اگر احساس می کنید، نمی توانید زاگزانتین را از طریق رژیم غذایی جذب کنید، می توانید از مکمل آن همراه با ویتامین ها استفاده کنید. توصیه می شود که 10 میلی گرم مکمل لوتئین و زاگزانتین را هر روز مصرف کنید.

آیا زاگزانتین برای دیگر اعضای بدن مفید است؟

تحقیقاتی در سالهای اخیر نشان داده اند که زاگزانتین ممکن است اثرات مثبتی بر پوست داشته باشد. بنابراین مصرف روزانه زاگزانتین می تواند از سلول های پوست در برابر پیری زودرس و نیز تومورهای ناشی از تابش اشعه ماورابنفش محافظت کند. یکی از مطالعات اخیر نشان داد که مصرف 10 میلی گرم لوتئین و 2 میلی گرم زاگزانتین می تواند قوام پوست را بهبود بخشد.
         
تنظیم: زهرا محبی
منبع:allaboutvision