شب یلدا یا شب چله

شب یلدا یا شب چله، بلندترین شب سال نیم‌کره شمالی زمین است. این شب از غروب آفتاب در 30 آذر شروع می‌شود و در طلوع آفتاب نخستین‌روز دی‌ماه پایان می‌پذیرد. واژه «یلدا» به معنای «زایش زادروز» و تولد است. ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می‌شوند و تابش نور ایزدی فزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می‌کردند و از این رو به دهمین ماه سال دی (به معنای روز) می‌گفتند که ماه تولد خورشید بود.

تاریخچه و آداب و رسوم شب یلدا

امروزه آیین شب یلدا، خوردن آجیل مخصوص و انواع میوه است که همه جنبه نمادی دارند. بیشتر این میوه‌ها پُردانه هستند (نمادی از برکت‌ خیزی و باروری) و سرخ‌رنگ (نمایندگان خورشید) مانند هندوانه، انار و چغندر پخته یا لبو. سفره شب یلدا نه تنها یک رسم، بلکه نکات تغذیه‌ای خاصی را دنبال می‌کند: یکی از ارکان سفره شب یلدا، میوه هندوانه است که همیشه به شیوه‌های جذابی تزیین می‌شود. هندوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت است. باور بر این است، اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورید در سراسر زمستان طولانی، سرما و بیماری بر شما غلبه نخواهد کرد و این باور، با خواص هندوانه که سرشار از ویتامین های A و B و C است، هم خوانی دارد.

هندوانه در شب یلدا

هندوانه برای رفع عطش بسیار مفید است زیرا 90 درصد بافت آن از آب تشکیل شده است، در نتیجه این محصول، برای جلوگیری و دفع سنگ کلیه، خوردن آن بسیار توصیه شده است. هندوانه منبع غنی از لیکوپن و بتاکاروتن است که این مواد از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی هستند و ثابت شده است که ، آنتی اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که از بروز سرطان‌ها در انسان جلوگیری می‌کنند، پس این باور که با خوردن هندوانه بیماری کمتر به سراغ ما می‌آید، به دلیل این آنتی‌اکسیدان‌ها است. همچنین هندوانه از بروز آسیب‌های پوستی در اثر نور جلوگیری می‌کند، موجب دفع بیشتر و سریع مواد زاید از بدن می‌شود و به شادابی و طراوت پوست می‌انجامد.

انار در شب یلدا

انار یکی دیگر از مواد غذایی است که در این شب استفاده می‌شود، این میوه در سفره شب یلدا نماد شادی و زایش است، انار میوه‌ای است که از قدیم از آن به عنوان میوه‌ای خون ساز یاد می‌شد، به افرادی که رنگی مهتابی و از نظر جثه رنجور بودند، توصیه می‌شد که آب انار بنوشند. امروزه اثبات شده انار سرشار از ویتامین "ث" است که سبب تقویت سیستم ایمنی بدن و تصفیه‌کننده خون و سرشار از آهن است، در نتیجه موجب افزایش انرژی و خون سازی در بدن فرد می‌شود و تصفیه خون مانند زندگی یا زایش دوباره انسان است، به همین علت انار را نماد زایش و شادی می‌دانند.

بیشتر بدانیم: جلوگیری از پرخوری کودک

آجیل شب یلدا

آجیل شب یلدا شامل پسته، بادام، گردو، فندق و در بعضی مناطق کشور از میوه‌های خشک نیز به عنوان آجیل شب یلدا استفاده می‌شود، آجیل به عنوان سالم‌ترین تنقلات شناخته شده و دارای فیبر بالاست که در درمان یبوست، چاقی، انواع سرطان‌ها از جمله سرطان معده و روده بسیار مؤثر است. آجیل دارای انواع ویتامین‌های گروه E و B، روی، کلسیم، فسفر و پتاسیم، منیزیم، ویتامین A و پروتئین است که وجود این مواد در بدن موجب افزایش تراکم استخوان و جلوگیری از ریزش مو و چین و چروک پوست، درمان افسردگی، افزایش قدرت بینایی و رفع خستگی و گرفتگی عضلات می‌شود.